Codex Staten-Generaal — Hoofddocument

Inleiding & intentie

Vanaf de 15e eeuw is een systeem ingevoerd dat in publiek beeld kerk en staat leek te scheiden, maar feitelijk beide machtssferen verstrengelde onder één bovenliggende structuur. De focus ligt op het ontstaan en functioneren van de Staten‑Generaal, de maritieme oorsprong, en de vertaling naar civiel recht en registratie.

Historische tijdlijn 1464–heden (overzicht)

• 1464 — Eerste Staten‑Generaal (Brugge).
• 1477 — Groot Privilege; instemmingsrecht bij belasting.
• 1581 — Acte van Verlatinghe; soevereiniteit bij Staten‑Generaal.
• 1602–1799 — VOC als staat‑in‑de‑staat; gulden als reservemunt.
• 1650–1672 — Stadhouderloos tijdperk; de facto vlootmacht aan top.
• 1676 — Dood Michiel de Ruyter (Slag bij Agosta) → kantelpunt maritiem/munt.
• 1795–1813 — Franse tijd; Code Napoléon, civiel recht; voorbereiding kadaster.
• 1813–1815 — Driemanschap, Willem I, Grondwet (tweekamer), Congres van Wenen.
• 1832 — Kadaster operationeel; eigendom vastgelegd als registratielaag.
• 1940–1945 — Vlucht Oranje; naoorlogse herordening.
• 1992–2002 — Maastricht → euro; feitelijke overdracht monetaire soevereiniteit.

Uitgebreide versie staat op de tijdlijnpagina.

Thematische hoofdstukken

Arc → Mon Arc → Monarchie

Arc als voertuig; mon arc als claim; monarchie als persoonlijke heerschappij. Het voertuig van redding wordt het voertuig van wereldmacht. Juridische claim, maritiem recht en symbolische bevestiging (munten, zegels, wapens) vormen de drie pijlers.

Rome als hub (primus)

Rome fungeert als primus inter pares: pauselijke bullen, maritiem recht en missionaire dekking legitimeren veroveringen en handel. De Duitse adviseurs en Venetiaanse/Genuese netwerken leveren strategie en kennis. De Staten‑Generaal werkt binnen dit kader.

Schepen en gezagslagen

1. Maritieme macht: vloot, havens, routes.
2. Bestuurlijke laag: Staten‑Generaal als coördinatie.
3. Juridische laag: maritiem recht, charters, bullen.
4. Religieuze legitimering: zegen en dekking.
5. Symbolische laag: architectuur, munten, beeldtaal.

Het woord: taal → wet → contract → geloof

De vloot vervoert taal. Taal bepaalt wet en contract; contract bepaalt geloofwaardigheid van macht. Voorhof der Zielen en de Hieroglyphen van Romeyn de Hooghe tonen in beeld hoe deze lagen samenwerken, inclusief presentatie aan de Staten‑Generaal.

Montfaucon & Abraxas

Bernard de Montfaucon documenteert een oud symbolensysteem (ca. 1700 jaar). Het ontbrekende Abraxas‑materiaal bevat sleutel tot klank/licht‑codering. Continuïteit tussen Romeins, kerkelijk en monarchaal gebruik van beeld‑code.

Kirchman: cook the books

Johann Kirchmann beschrijft hoe registers en zegels konden worden gemanipuleerd door insiders. Beveiliging (ring, zegel) werd de kwetsbaarheid. Centrale archieven als “moederboek” van macht.

Hogendorp, Kemper, Falck

Hogendorp vormt met Willem I een 1–2‑combinatie: terugroeping monarchie, nieuwe grondwet, centralisatie. Kemper waarschuwt voor inperking van publieke tegenmacht; Falck noteert teleurstelling in brieven over de rol van de Staten‑Generaal.

De Ruyter

De Ruyter functioneert de facto boven de Staten‑Generaal in maritieme zin tijdens stadhouderloze fase. Bescherming van routes ≈ bescherming van reservemunt. Eliminatie markeert start van verschuiving richting Britse hegemonie.

Resetmechanismen

Civiel recht als fundering

Code Napoléon brengt een nieuwe funderingslaag: eigendom en recht worden aan een registratie‑ en contractlaag gekoppeld. De samenleving ziet een huis; de fundering is juridisch opnieuw gelegd.

Kadaster

Vanaf 1832 wordt eigendom nationaal genummerd. Registratie wordt leidend; fysieke realiteit staat eronder. Belastingen, onteigening en herverdeling zijn nu instrumenteel te regelen op basis van inschrijving.

Moderne momenten

• WO II: afwezigheid van hoogste ondertekenaars tijdens reset.
• Euro‑invoering: afstand van muntsoevereiniteit zonder expliciete grondwetswijziging met supermeerderheid.

Metafoor: het kleedje en het huis

Het civiele kleedje ligt over de bodem. De meeste aandacht gaat naar het huis (zichtbare instituties). Zolang de fundering niet bekeken wordt, blijft de machtsverschuiving onzichtbaar. Ontwikkeling van onderwijs, technologie en globalisering ondermijnt deze illusie.

Slotboodschap

De verhaallijnen komen samen in het inzicht dat waarde en vrijheid niet afhangen van de façade van het systeem. Het herkennen van de constructie werkt bevrijdend. Heelheid is niet afhankelijk van instemming met de oude code.